ارجحیت بازار سرمایه نسبت به سایر بازارها برای سرمایه‌گذاری
تهران – «بازتاب خبر» – یک کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بازار سرمایه در مقایسه با سایر بازارها از لحاظ ریسک به بازده و مباحث قانونی با ارجحیت همراه است، گفت: سرمایه‌گذاران باید دید میان‌مدت و بلندمدت نسبت به بازار سرمایه داشته باشند و تمرکز خود را معطوف به نوسان کوتاه‌مدت در بازار نکنند.
«امیرعلی امیرباقری» امروز (شنبه) در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی «بازتاب خبر» به روند معاملات بورس در بازار هفته‌ای که گذشت اشاره کرد و افزود: در بازار هفته گذشته تعادل نسبی بین عرضه و تقاضا برقرار شد و در این میان برخی از سهام تحت تاثیر اخبار داخلی با نوسان همراه شدند.
وی اظهار داشت: سهام سیمان و فولاد با نگرانی‌هایی در راستای قیمت‌گذاری دستوری همراه شدند و آخرین بحثی که در این زمینه مطرح شد خروج این محصولات از بورس کالا و تعیین قیمت گذاری آنها در خارج از بورس بود.
امیرباقری با بیان اینکه ادامه معاملات سنگ آهن در بورس کالا این نوید را به بازار داد تا به مرور سایه قیمت‌گذاری دستوری از سر بازار این محصول برداشته شود، گفت: به دنبال این اتفاق باید قیمت‌گذاری باقی محصولات به بورس کالا سپرده شود که این خبر به عنوان خبری بسیار خوب و مهم برای کلیت اقتصاد و بازار سرمایه تلقی می‌شود.
این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: از طرفی با توجه به تغییر و استقرار دولت جدید، برخی ابهام‌ها نسبت به تیم اقتصادی دولت جدید در بازار وجود دارد که اثر آن به صورت کوتاه مدت بر معاملات بورس تاثیرگذار است و با ایجاد شفافیت در تعیین تیم اقتصادی شاهد از بین رفتن این ریسک از سر بازار خواهیم بود.
وی اظهار داشت: در حوزه قیمت‌های جهانی، شاخص دلار توانست در محدوده قبلی تثبیت شود و کامودیتی‌ها همچنان با ثبات نسبی همراه باشند، هر چند که برخی از محصولات مانند میلگرد و فلزات اساسی در حوزه جهانی با افزایش قیمت روبرو شدند که این خبر به عنوان اتفاقی خوشایند در معاملات بازار سهام و به ویژه سهام صادرات محور ارزیابی می‌شود.
وی با بیان اینکه در حوزه قیمت‌گذاری دستوری، کلیت اقتصاد کشور به بهانه حمایت از تولیدکننده به این نتیجه رسیده است که دست از قیمت‌گذاری دستوری در کشور بردارد، گفت: یکی از مهمترین پیامدهای این اتفاق حذف رانت و سودجویی عده ای از این اتفاق در بازار است و در نهایت قیمت گذاری به بازار سپرده می شود.
امیرباقری خاطرنشان کرد: بهتر است دولت فقط در مواردی که احساس می کند قیمت ها به صورت نامتعارف در حال تغییر است اقدام به دخالت در قیمت گذاری ها کند اما در کل، بازار انتظار دارد تا کلیت قیمت ها به صورت شناور مدیریت شود که این اتفاق می تواند به عنوان خبری مثبت در کلیت بازار باشد.
این کارشناس بازار سرمایه روند معاملات بورس در هفته جاری را مورد بررسی قرار داد و افزود: براساس پیش بینی های صورت گرفته به نظر می رسد در هفته جاری ثبات در کلیت بازار خودنمایی کند، هر چند در برخی از نمادها به دلیل رسیدن به سطوح مقاومتی انتظار اصلاح درون کانالی در قیمت آنها وجود دارد.
امیرباقری ادامه داد: باید به این مساله نگاه واقع بینانه داشت که اولویت فعالیت دولت جدید بازتاب نگاه دستوری در بورس در زمان استقرار مهار تورم و خروج از رکود خواهد بود و در این میان قیمت دلار از جمله مواردی خواهد بود که فشار زیادی بر آن ها وارد می شود.
این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: زمانی که قیمت دلار با فشار مواجه شود و روند اصلاحی را در پیش بگیرد فشار خود را بر کلیت بازار سرمایه خواهد گذاشت اما سهامداران باید این موضوع را مدنظر قرار دهند که اصلاح ایجاد شده در بازار به عنوان اصلاح درون کانالی خواهد بود و به معنای ریزش یا تکرار روند بازار در سال گذشته نیست.
وی اعلام کرد: بارها به سرمایه گذاران تاکید شده است که باید دید میان مدت و بلندمدت نسبت به بازار داشته باشند و تمرکز خود را معطوف به نوسان کوتاه مدت در بازار نکنند.
وی به افزایش قیمت دلار تا کانال ٢۶ هزار تومان و تاثیر آن بر معاملات بورس اشاره کرد و گفت: به لحاظ تکتیکالی قیمت دلار در کانال بین ٢١ تا ٢۶ هزار تومان در نوسان بوده است، پیش نیاز مهار تورم و خروج رکود در کشور کنترل نرخ دلار است و نباید برای دلار ارقام بالایی در کوتاه مدت انتظار داشته باشیم.
امیرباقری گفت: بعد از استقرار دولت جدید رویه اصلاحی را در قیمت دلار شاهد خواهیم بود و نباید منتظر حرکت سنگین صعودی نرخ ارز مشابه گذشته باشیم، همچنین در کنار این مسایل باید به عوامل بنیادی تاثیرگذار بر قیمت دلار توجه کرد.
این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: براساس پیش بینی های صورت گرفته ایران و آمریکا در میان مدت و بلندمدت به نقطه ای مشترک نزدیک می شوند و با توجه به وجود همبستگی بین قیمت نفت و نرخ دلار در کشور، انتظار می رود با افزایش صادرات نفت و فروکش کردن کرونا در دیگر کشورها و افزایش تقاضای جهانی، صادرات نفت افزایش یابد و زمینه فشار بر قیمت دلار ایجاد شود.
به گزارش «بازتاب خبر»، شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات هفته‌ای که گذشت در ادامه روند صعودی خود با پنج هزار واحد افزایش نسبت به هفته گذشته با ثبت رقم یک‌میلیون و ۳۱۶ هزار واحدی به کار خود پایان داد.
قیمت‌گذاری دستوری بلای جان صنعت فولاد و سیمان
الگوی قیمت گذاری دستوری، بحث جدیدی برای سهامداران و فعالان بازار سرمایه ایران نیست چرا که اقتصاد ایران به طور کلی تحت تاثیر این مدل بوده و خصوصا در شرایط پرفشار تورمی اعمال سیاست های دستوری در اقتصاد تشدید می شود.
هرچند شکست این استراتژی بارها برای سیاست مداران اثبات شده و تبعات منفی آن گریبان اقتصاد را گرفته اما بازهم شاهد اتخاذ تصمیماتی در این جهت هستیم. اخیرا نیز رستم قاسمی از وجود اراده و انگیزه وزارت راه و وزارت صمت جهت تثبیت قیمت ها در بازار مصالح ساختمانی خبر داد و با اشاره مستقیم به دو محصول سیمان و فولاد، موجبات نگرانی تولیدکنندگان و متعاقب آن فعالان بورسی را فراهم ساخت.
همانطور که پیشتر نیز گفته شد روز گذشته، رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی، در جلسه با انجمن بازتاب نگاه دستوری در بورس انبوه‌سازان مسکن از مذاکره با وزارت صمت برای تثبیت قیمت سیمان و فولاد تا پایان اجرای نهضت ملی مسکن خبر داد. این اظهارات قاسمی، به وضوح از قصد دولت برای قیمت‌گذاری دستوری این دو کالای مهم در صنعت ساختمان‌سازی حکایت دارد. با وجود اینکه ناکارآمدی قیمت‌گذاری دستوری و اثرات مخرب آن بر اقتصاد، بارها اثبات شده است، اما به نظر می‌رسد که دولت قصد دارد بار دیگر در سنگر قیمت‌های دستوری پناه بگیرد. در گفت‌وگو با دو کارشناس بازار سرمایه، که مواضع در تعارض با یکدیگر اتخاذ کردند، اثر این سیاست بر آینده صنایع فولاد و سیمان را بررسی می‌کنیم.
چرا از گذشته درس نمی‌گیریم؟
در سال‌های اخیر، قیمت‌گذاری دستوری بخشی جدایی ناپذیر از اقتصاد ایران بوده است. با این وجود، تاثیرات منفی آن به وضوح در بخش‌های مختلف اقتصادی مشخص است. یکی از مثال‌های بارز از اثرات قیمت‌گذاری دستوری را می‌توان در صنعت خودروسازی مشاهده کرد. جایی که قیمت‌گذاری دستوری، باعث زیان‌های پیاپی خودروسازان و مانع رشد کیفیت خودروها شده است.
به علاوه، از آخرین نمونه از ناکارآمدی قیمت‌گذاری دستوری مدت زیادی نمی‌گذرد، در ۲۰ آبان ماه بود که فهرستی از قیمت مصوب ۲۵کالای ضروری و اقلام پرمصرف خانوار منتشر شد. با این وجود طولی نکشید تا قیمت این محصولات در بازار آزاد از قیمت‌های تصویب شده پیشی بگیرد.
همچنین بر اساس بند ۱۸ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، دولت مکلف است کالای پذیرفته شده در بورس را از نظام قیمت‌گذاری خارج کند. از آنجا که سیمان و فولاد، کالاهایی هستند که در بورس کالای ایران معامله می‌شوند، به نظر می‌رسد قیمت‌گذاری این دو کالا، بر خلاف قانون است.
وظیفه دولت بر دوش سهامداران
فردین آقابزرگی، از کارشناسان باسابقه بازار سرمایه، به نقد این طرح دولت پرداخت و گفت: اگر طرح قیمت‌گذاری فولاد و سیمان، در کوتاه مدت موفقیت‌آمیز باشد و بتواند قیمت فولاد و سیمان را ثابت نگه دارد، باعث می‌شود که انگیزه سرمایه‌گذاری در این صنایع به شدت کاهش یابد. این، همان اتفاقی است که در صنعت برق و حتی نفت ایران رخ داده است که نتایج آن را در حال حاضر می‌بینیم و در آینده نیز خواهیم دید. اولین بازتاب قیمت‌گذاری دستوری در هر صنعتی، ایجاد فضایی است که تولیدکننده را مجبور کند تا به هر شکل ممکن، منافع سهامداران را حفظ کند.
وی ادامه داد: دلیلی وجود ندارد که فشار مالی ناشی از هزینه‌های طرح مسکن حمایتی، بر دوش تولیدکنندگانی باشد که تا الان در جهت سودآوری کار کرده‌اند. این وظیفه دولت است که در حوزه‌هایی مثل آموزش و بهداشت، تعرفه‌هایی برای کاهش فشار بر مردم وضع کند اما در فعالیت‌های اقتصادی، هر چقدر هم که اهداف دولت سازنده و مفید باشند، نباید از جیب سهامداران و سرمایه‌گذاران باشند. این کار در میان‌مدت و بلندمدت، یک سیاست بازدارنده برای سرمایه‌گذاری در همان صنعت خواهد بود.
منفعت دولت و صنعت با قیمت‌گذاری در بازار آزاد
آقابزرگی در ادامه بیان کرد: یکی دیگر از تبعات این اقدام، ایجاد یک فضای رانتی در صنایع فولاد و سیمان باشد. در سال‌های گذشته که نظام قیمت‌گذاری دستوری برای گچ فله مطرح بود، شرکت‌های تولیدکننده، همان گچ را با وزن‌های کمتر و به صورت پاکتی و با قیمت بیشتر به فروش می‌رساندند. به این ترتیب، در این صنعت، هم رانت توزیع شد و هم مقصود نهایی حاصل نشد.
این کارشناس بازار سرمایه در بخش پایانی اظهاراتش، قیمت‌گذاری در بازار آزاد را برای رسیدن دولت به اهدافش در طرح نهضت مسکن مناسب دانست و افزود: اگر قیمت‌گذاری بر اساس عرضه و تقاضا انجام شود، می‌توان انتظار داشت که تولیدکننده با رغبت با دولت همکاری کند تا سودآوری بیشتری داشته باشد. به این ترتیب سود این روند به هر دو طرف دولت و تولیدکننده می‌رسد.
موافقت با تثبیت قیمت‌ها
محمدرضا آرام بنیار، کارشناس و فعال بازار سرمایه در این مورد گفت: می‌توان از دو طریق به این موضوع نگاه کرد. روش اول، همان بازتاب نگاه دستوری در بورس بازتاب نگاه دستوری در بورس قیمت‌گذاری دستوری است که به زیان شرکت‌های فولادی و سیمانی خواهد بود و به تولید آنها آسیب می‌رساند. راه دوم آن است که دولت از سیاست‌های تثبیت قیمت استفاده کند تا پیش‌بینی پذیری را در اقتصاد افزایش دهد و میزان نوسان قیمت این محصولات را کاهش دهد. در نتیجه این راهکار، فرصت و امکان سرمایه‌گذاری در این صنعت و صنایع وابسته به آن، مثل مسکن افزایش پیدا می‌کند. بنابراین سیاست‌های تثبیت و کاهش نوسان‌های قیمت فولاد و سیمان، می‌تواند برای این صنایع مفید باشد.
این کارشناس در ادامه افزود: یکی از نهاده‌های مورد نیاز برای ساخت مسکن زمین است که دولت این نهاده را از قیمت‌گذاری مسکن حمایتی حذف کرده است. از طرف دیگر بخشی دیگر از هزینه‌های ساخت، دستمزد کارگران است. بهتر است که دولت، برای مدیریت بهای تمام شده، سرعت ساخت و ساز را افزایش دهد. در این صورت هم نوسان قیمت مصالح در مدت زمان ساخت و ساز مسکن کاهش خواهد یافت و هم هزینه‌های دستمزد به شدت پایین می‌آیند.
آرام بنیار در پایان اذعان کرد درصورتی که دولت نکات ذکر شده را رعایت بازتاب نگاه دستوری در بورس کند و به علاوه، اجرا و تامین مالی پروژه را به بخش خصوصی واگذار کرده و خود آنها را ضمانت کند، طرح نهضت مسکن، از لحاظ اقتصادی توجیه دارد.
بازتاب نگاه دستوری در بورس
فیلم/معاون مرکز پژوهش‌های مجلس:
کسی که گفت به همه تقاضاها دلار ۴۲۰۰ تومانی می‌دهیم، معلوم است که ذهنش اصلا تحریم را نفهمیده است!
دکتر سید علی روحانی بیان کرد: آن کسی که گفت به همه تقاضاها دلار ۴۲۰۰ تومانی می‌دهیم، معلوم است که ذهنش اصلا تحریم را نفهمیده است!
صوت/عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس:
خجالت‌آور است که مرکز پژوهش‌های مجلس مطالب نئولیبرالی را بازتاب می‌دهد
دکتر محسن زنگنه بیان کرد: متاسفانه امروز مرکز پژوهش‌های مجلس گزارش جهت‌گیری شده‌ای را درباره بازار سرمایه در صحن علنی مجلس خواند. ۹۰ درصد پیشنهادها متوجه مجلس بود و گویی رفاقت‌ها را در این گزارش دخالت داده‌اند.
صوت/معاون مرکز پژوهش‌های مجلس:
نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم قیمت ارز کاهشی و تورم نزولی شود، اما از سوی دیگر شاخص بورس افزایشی باشد
دکتر علی روحانی بیان کرد: اگر تامین مالی و کسری بودجه کشور از طریق خلق پول انجام شود، شاخص کل بورس افزایشی می‌شود و هر روز بازار سبز خواهد شد.
فیلم/معاون مرکز پژوهش‌های مجلس در گفتگو با «نود اقتصادی»:
مخالفت‌ها با حذف ارز ۴۲۰۰ از سوی ذینفعان است
دکتر علی روحانی بیان کرد: در مقاطع مختلف مانند روزی که ارز ۱۲۲۶ تومان داشتیم گفته می‌شد با حذف این ارز، قیمت بازار بسیار بالا می رود ولی وقتی این ارز حذف شد قیمت‌ها متعادل شد. ارز ۴۲۰۰ تومان تولید را به شدت تخریب و واسطه‌ها را به شدت چاق کرده است.
فیلم/ معاون دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش های مجلس در گفتگو با «نود اقتصادی»:
دولت در لایحه اصلاحی بودجه ۱۴۰۰، کسری بودجه را از جداول به تبصره‌ها برده است!
دکتر علی روحانی بیان کرد: اگر اکنون به جدول بودجه نگاه کنید ظاهرا ۳۵ هزار میلیارد از کسری تراز عملیاتی کم شده ولی در بند "و" تبصره دو که برای همسان سازی حقوق اعضای هیات علمی دانشگاهها و چند موضوع دیگر هست ۳۵ هزار میلیارد اضافه شده است. در واقع دولت کسری تراز عملیاتی را از جدول به تبصره برده است.
فیلم/رئیس مجمع فعالان اقتصادی در گفتگو با «نود اقتصادی»:
استیضاح وزیر صمت در این شرایط حساس اقتصادی به نفع کشور نیست
«نود اقتصادی» بررسی کرد+نمودار
عبور صادرات ایران از ۲۸/۴ میلیارد دلار/ رشد ۲۵ درصدی در مهرماه
فیلم/مدیرکل دفتر غرب آسیای سازمان توسعه تجارت در گفتگو با «نود اقتصادی»:
صادرات به عراق ۱۲ درصد و قطر ۱۳ درصد کاهش یافته است
فیلم/معاون شهرسازی و معماری شهردار تهران:
سال ۹٠ در تهران ۳۵ میلیون متر مربع مجوز ساخت صادر شده بود که این عدد در سال ۱۴٠٠ به ۵ میلیون رسید!
پربیننده
- ماموریت ۸ روزه مدیرعامل شرکت نمایشگاه‌ها/ سهم ایران از فرصت تجاری جام جهانی قطر؛ 《تقریبا هیچ》!
- پول‌پاشی مدیران شستا با وجود کاهش بازده دارایی‌ها!/ دلسردی سهامداران از شستا
- یک نماینده مجلس می‌گفت من ۷۰۰۰ نفر را وارد صنعت خودرو کردم؛ وقتی هم وزیر صمت جلوی این نماینده مجلس را بگیرد، او را استیضاح می‌کنند
- گردش مالی ۱۶۰۰ میلیارد تومانی جابه‌جایی مسافر در شرکت تپ‌سی طی ۶ماه
- نتیجه استیضاح وزیر صمت در شرایط کنونی، عقب افتادگی صنایع خواهد بود
- ۹۷ درصد تجارت الکترونیک در پلتفرم‌های داخلی انجام می‌شود
- عملکرد وزیر صمت قابل قبول است
- سایت "انتخاب" تیتر زد دو هزار میلیارد بودجه فیلترینگ به صداوسیما رسید
- در دولت دوازدهم، وزارتخانه صمت ۵-۴ وزیر به خود دید، این یعنی بی ثباتی!/نمایندگان این کار را وزارت صمت نکنند!
- اگر تا ۱۵ سال دیگر اکتشاف جدیدی انجام ندهیم سنگ آهن ما تمام می‌شود
- مزایای ویژه صندوق سرمایه‌گذاری بانک گردشگری؛ پرداخت سود ماهانه، معاف از مالیات و ابطال آنلاین
- صنعتگران و فعالان معدنی در روزهای اخیر نگران استیضاح آقای فاطمی بازتاب نگاه دستوری در بورس امین شدند
- از ۳۵ شرکت دولتی حوزه برق کشور ۲۶ شرکت زیان‌ده است
- وزیر صمت عملکرد قابل قبولی داشته است
- استیضاح وزیر صمت در این شرایط حساس اقتصادی به نفع کشور نیست
- جهش 3 برابری سود خالص بانک ملت
- سال ۹٠ در تهران ۳۵ میلیون متر مربع مجوز ساخت صادر شده بود که این عدد در سال ۱۴٠٠ به ۵ میلیون رسید!
- اقدامات عباس آخوندی عامل کاهش ساخت مسکن روستایی در سال های دهه ۹۰ است
- در مناطق عشایری، مدارس دولتی از عشایر به ازای هر دانش آموز سه میلیون تومان شهریه می‌گیرند!
- صادرات به عراق ۱۲ درصد و قطر ۱۳ درصد کاهش یافته است
- سال ۹۹ واردات ماشین آلات را ممنوع کردند و قیمت‌ها را ۷۰ درصد بالاتر از قیمت تمام شده کردند
- خسارت کسب و کارها در دوره اخیر لزوما مربوط به فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی نیست
- عبور صادرات ایران از ۲۸/۴ میلیارد دلار/ رشد ۲۵ درصدی در مهرماه
- خدمات رسانی به مشتریان با ابزارهای متنوع و محصولات جدید
- چرا مخالف استیضاح وزیر صمت هستیم؟/ آیا فاطمی امین ضعیف‌ترین وزیر رئیسی است؟
- ارقام بودجه اتاق بازرگانی ۴۰۰ تا ۵۰۰ درصد جا به جا شده است
- در جلسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس هیچ یک از نمایندگان دلیل متقنی برای استیضاح وزیر صمت نداشتند!
- در دولت سیزدهم نزدیک به ۲ هزار واحد صنعتی راکد احیا شد
- وقتی شهرداری بازتاب نگاه دستوری در بورس یک شهر مجبور باشد ماهیانه ۸۰ میلیارد تومان حقوق بدهد معلوم است رو به شهرفروشی می آورد
- سوالات استیضاح کنندگان فاطمی امین همه‌اش به حوزه‌های انتخابیشان برمی‌گردد و اصلا ملی نیست!
درباره ۹۰ اقتصادی
"نود اقتصادی" قرار است رسانه‌ای تخصصی در حوزه اقتصاد باشد که با کنار گذاشتن تعارفات و ملاحظات معمول در رسانه‌های اقتصادی، مشکلات و مطالبات مردم را در این حوزه مهم پیگیری کند.
رصد، تحلیل و نقدهای منصفانه نسبت به سازمان‌ها، جریان‌ها و دستگاههای دولتی و غیردولتی در حوزه اقتصاد از جمله امور محوله به این رسانه مردمی است.
امید است که به یاری شما در دههای که برطرف کردن معضلات اقتصادی مردم ایران دغدغه همه گروه‌ها، تفکرات و اندیشه‌های موجود در کشور است، بتوانیم گامی کوچک در این بخش برداریم و گره کوچکی را از مشکلات اقتصادی شما باز کنیم. ان‌شاءالله.
صاحب امتیاز: موسسه مطبوعاتی نوین رسانه تصویر | مدیر مسئول: محمدسعید جباری | تحریریه خبر: 86071673,86071659-021 | نمابر: 88839741-021
کليه حقوق اين پایگاه اطلاع‌رسانی متعلق به «نود اقتصادی»بوده و هرگونه استفاده از مطالب آن با ذکر منبع بلامانع است.
All Content by "Navade Eghtesadi" is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Iran - Tehran - 2017
اصلاح دستوری قیمت‌ها دردی از کسی دوا نمی‌کند
نائب‌رئیس اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه طبیعتاً اصلاح دستوری یا بهتر بگوییم، فتوشاپی قیمت‌ها دردی را از کسی دوا نمی‌کند، گفت: تغییر سطح رفاه مردم نیازمند تغییر سطح تولید در کشور بوده و تغییر سطح تولید نیز نیازمند رفع موانعی بوده که تولید ارزش افزوده در اقتصاد کشور را به این روز انداخته است.
به گزارش اقتصادنگار به نقل از ایسنا، حسین سلاحورزی، اظهار کرد: اقتصاد زخم‌خورده ایران در شرایط حاضر مانند شنا کردن در طوفان است، در این وضعیت اصرار بر طرح‌های کنترل و تثبیت قیمت‌ها مانند وزنه زدن بر دست‌وپای شناگران است.
وی با اشاره به اینکه به تازگی دولت و سیاستگذاران پس از ناامیدی از «هدایت بازار» با چند بخشنامه در اقدامی که قاعدتاً تصور می‌کنند منافع اقشار آسیب‌پذیر جامعه را تأمین می‌کند، طیف وسیعی از نهادها را برای کمک به طرح تثبیت قیمت‌ها به یاری طلبیده‌اند، عنوان کرد: دولت این رویکرد را در واکنش به فشار تورمی کم‌سابقه یا حتی می‌توان گفت بی‌سابقه این روزها اتخاذ کرده است تا در این شرایط از ضعیف‌ترین اقشار جامعه در برابر سونامی قیمت‌ها محافظت کند، اما متأسفانه برای سیاستگذاری داشتن نیت خوب به هیچ‌عنوان کافی نیست.
سلاحورزی با اشاره به ناآگاهی دولت نسبت به ماهیت قیمت و بازار، عنوان کرد: بیش‌از پنج‌دهه است که سیاستگذاران اقتصاد ایران، بازار را به «شبکه توزیع» و قیمت را به یک تصمیم حسابداری در بنگاه تنزل می بخشند و این اعوجاج در تصویری که سیاستگذار از ماهیت قیمت و بازار دارد، تبدیل به آفتی عظیم در اقتصاد ملی و یکی‌از عوامل اصلی بی‌ثمر و پرضرر بودن تصمیمات دولت‌ها برای اکوسیستم تولید و تجارت کشور شده است.
نائب رئیس اتاق بازرگانی ایران، ادامه داد: در نگاه اول قیمت در مقیاس خُرد در سطح بنگاه و برای کوتاه‌مدت، یک تصمیم حسابداری است، اما بازخوردی که در پی اعلام قیمت‌ها از سوی خریداران و رقبا به بنگاه می‌رسد باعث تغییر رفتار عرضه‌کنندگان شده و در نهایت پدیده قیمت بازار را در سطح کلان شکل می‌دهد که بازتاب واقعیات اقتصادی کشور است.
وی ادامه داد: به بیان دیگر، قیمت در سطح خرد ابزار انتقال اطلاعات میان بازیگران اقتصادی، بازار ابزار پردازش این اطلاعات با اتکا به خرد جمعی جامعه و قیمت در سطح کلان بازتاب پردازش این اطلاعات برای رسیدن به الگویی از تخصیص منابع اقتصادی کشور است که بهینه‌سازی مطلوبیت‌های فردی را با خیر جمعی به‌صورت منصفانه‌ای در یک راستا قرار می‌دهد.
سلاحورزی تصریح کرد: اگر فضای اقتصادی کشور را شبیه یک اتاق تصور کنیم، حسی که حاضران در اتاق که همان اعضای جامعه هستند، از دمای اتاق دارند وضعیت اقتصادی اعضای جامعه و عددی که نشانگر دماسنج آن را نمایش می‌دهد که همان سطح قیمت‌هاست، دو پدیده در عرض یکدیگر هستند که هر دو از واقعیت فیزیکی دمای اتاق یا وضعیت عمومی اقتصاد کشور تأثیر می‌گیرند.
نائب‌رئیس اتاق بازرگانی ایران، عنوان کرد: در نگاه اول حسی که حاضران از دمای اتاق دارند و دمایی که دماسنج نشان می‌دهد با یکدیگر همبستگی دارند، اما این همبستگی ناشی از تأثیرگذاری میان این دو پدیده نیست، بلکه مبتنی بر تأثیرپذیری هر دو پدیده از یک واقعیت فیزیکی واحد، بازتاب نگاه دستوری در بورس یعنی دمای اتاق است، به عبارت دیگر هر چند در شرایط عادی این دو پدیده یعنی حس حاضران از دما و عددی که دماسنج نشان می‌دهد، تحولاتی همبسته و همسو دارند؛ اما با مداخله در کارکرد دماسنج و دستکاری عددی که نشانگر آن نمایش بازتاب نگاه دستوری در بورس می‌دهد، نمی‌توان احساس حاضران در اتاق را نسبت به دمای آن تغییر داد.
وی با اشاره به اینکه رویکرد کنترل دستوری قیمت‌ها نیز دقیقاً وضع مشابهی دارد، عنوان کرد: وضعیت بد معاش مردم بازتابی از اختلالاتی است که اکوسیستم تولید و تجارت بر اثر عواملی همچون سخت‌گیری‌های بین‌المللی، دخالت‌های ساختاری دولت در نظم بازار، پولی شدن کسری بودجه و…، به آن مبتلا شده است.
سلاحورزی بیان کرد: از آنجا که نظام قیمت‌ها یکی‌از اصلی‌ترین ابزارهای مبادله اطلاعات در میان بازیگران صحنه اقتصاد است، طبیعتاً اثر این آشفتگی‌ها را می‌توان در وضعیت قیمت‌ها نیز مشاهده کرد.
نائب‌رئیس اتاق بازرگانی ایران، با بیان اینکه طبیعتاً در این شرایط اصلاح دستوری یا بهتر بگوییم، فتوشاپی قیمت‌ها دردی را از کسی دوا نمی‌کند، عنوان کرد: تغییر سطح رفاه مردم نیازمند تغییر سطح تولید در کشور است و تغییر سطح تولید نیز نیازمند رفع موانعی است که تولید ارزش افزوده در اقتصاد کشور را به این روز انداخته است.
وی ادامه داد: سیاست تعیین دستوری قیمت‌ها نه فقط نمی‌تواند تغییر مثبتی در وضع معاش مردم ایجاد کند، بلکه خود به سرعت تبدیل به یکی‌از مهمترین مشکلات اکوسیستم تولید و تجارت خواهد شد و در واقع مسیر مبادله اطلاعات میان بازیگران اقتصادی را که از طریق پیشنهاد آزادانه قیمت و بازخورد مشتری به آن روی می‌دهد، مسدود می‌کند و متعاقب آن، بازار از وظیفه اصلی خود یعنی پردازش اطلاعات اقتصادی کشور با اتکا به خرد جمعی و ارائه سیگنال‌های راهنما به بازیگران برای تخصیص بهینه منابع بازمی‌ماند، آن هم در شرایطی که تلاطمات محیطی بیرونی بازآرایی ساختاری مستمر را به ضرورتی حیاتی برای اقتصاد کشور تبدیل کرده است.
سلاحورزی عنوان کرد: تقسیم کار تخصصی بر مبنای مزیت‌های نسبی که موتور محرکه تولید ثروت در جامعه است، عمیقاً به مبادله اطلاعات میان بازیگران از طریق سیگنال قیمت وابسته است و اجرای طرح‌های کنترل و تثبیت قیمت‌ها، در وهله اول موجب بروز اختلالات جدی در فعالیت‌های اقتصادی می‌شود و در مراحل بعدی حتی انسجام و نقش‌پذیری اجتماعی را در کشور مورد تهدید قرار می‌دهد.
این مسئول تصریح کرد: حمایت از معیشت ضعفا در کوتاه‌مدت باید متکی بر طرح‌های رفاهی و حمایت اجتماعی هوشمند و با دقت اصابت بالا باشد که بدون دخالت در نظم طبیعی بازار، یارانه‌های لازم را به گروه‌های در معرض خطر می‌رساند و در مراحل بعدی نیز ارتقاء سطح رفاه عمومی جامعه باید با سیاست‌های اقتصادی حامی رشد پایدار و به‌عنوان هدفی میان‌مدت تعقیب شود.
وی بیان کرد: باید به خاطر داشت که در اقتصاد هیچ معجزه‌ای وجود ندارد و مشکلات ساختاری که اقتصاد ایران طی بیش‌از پنج دهه به آن مبتلا شده و در سال‌های اخیر به‌واسطه تنش‌ها و سخت‌گیری‌های بین‌المللی، علائم و عوارض آن در معاش ملت نیز دچار شرایط حادی شده است، با هیچ اقدام و کنش آنی، بهبودی معنادار پیدا نخواهد کرد.
سلاحورزی با تأکید بر اینکه ترمیم این زخم علاوه‌بر مرهم سیاستگذاری درست و علمی، نیازمند صبر کافی برای اثر کردن این سیاست‌ها بر پیکره اقتصاد است، بیان کرد: اقدامات سرآسیمه و غیرعلمی در حوزه سیاستگذاری اقتصادی، آن هم در این شرایط حساس و شکننده، کشور را دچار بلایایی خواهد کرد که گرانی گوشت و شیر و تخم‌مرغ در برابرش موهبت بهشتی باشد.
روز تاریک سهام
محمد‌امین خدابخش: بین فعالان اقتصادی یک جمله معروف وجود دارد. به باور بسیاری از آنها پول ترسو است و این ترسو بودن بیش از هر چیز از هوشمند بودن آن ناشی می‌شود. شاید در نگاه اول چنین جمله‌ای بسیار سطحی به نظر برسد و حتی شخصی که بیرون از چرخه فعالیت اقتصادی قرار دارد آن را نامعقول بپندارد. اما این تصور چندان هم بر پایه حدس و گمان نیست و اگر بخواهیم منصفانه قضاوت کنیم ریشه‌ای عمیق در تجربه افراد دارد؛ تجربه قدیمی که برای نسل‌ها تکرار شده و هر آنکه را که در فضای کسب‌وکار به کار می‌پرداخته با خود آشنا کرده است. داستان از این قرار است که تجمیع آرای فعالان اقتصادی که ممکن است هرکدام نظر متفاوتی داشته باشند، عموماً در یک بازار این‌گونه عمل می‌کند که ترس و موانع پیش‌رو را بازتاب می‌دهد. این خصیصه از گذشته تاکنون وجود داشته اما همواره این‌طور به پیش رفته که با پیچیده‌تر شدن بازارها خود را تکامل بخشیده است. چنین تکاملی سبب شده تا این روزها نه فقط در ایران بلکه در تمامی جهان بیشترین حساسیت را در بازارهای سرمایه ببینیم. این بازارها از آن جهت حساس هستند که بسته به میزان تکامل‌یافتگی خود می‌توانند تقریباً تمام صنایع موجود در یک کشور را در خود جای دهند و از همین‌رو مهمترین نشانگر انتظارات عمومی در خصوص تاثیر عواملی بیرونی از مسائل سیاسی گرفته تا اقتصادی، بر بخش‌های مختلف یک اقتصاد باشند. چنین خصیصه‌ای به خودی خود بسیار خوب هم هست و می‌توان گفت که اگر بازارهای مالی وجود نداشتند احتمالاً هم برای اقتصاددان‌ها و هم فعالان اقتصادی که جزو ذینفعان داخلی یک صنعت نیستند سنجش آثار رویدادهای بااهمیت، بسیار پیچیده می‌شد. برای مثال در بازار سهام ایران امروزه هر فردی می‌تواند با چند کلیک ساده بازتاب قیمت‌گذاری دستوری را در صورت‌های مالی صنعت خودرو ببیند. البته چنین امری در سایر صنایع نیز وجود دارد.
با این حال صرف تصمیمات محدود به صنایع نیست که بر ریسک‌های بازار سرمایه می‌افزاید. در طول دهه‌های اخیر آنچه توانسته تا حد زیادی بر نااطمینانی موجود بیفزاید ریسک‌های سیاسی هستند که آنها هم در کنار اختلالات قانونی ایجادشده از سوی مدیران اقتصادی کشور بر سر راه کارایی بازار مانع ایجاد کرده‌اند. بررسی‌ها حکایت از آن دارد که همگرایی بسیار بالای بازتاب نگاه دستوری در بورس بورس از متغیرهایی نظیر دلار به سبب آنکه خود نرخ ارز نیز بازتاب‌دهنده تمامی ناکارآمدی‌ها و ریسک‌های متعدد است از همین رو شکل می‌گیرد. برای مثال اگر نگاهی به تحولات رخ‌داده در سال 97 بیندازیم خواهیم دید که رشد قیمت دلار که ناشی از واهمه اقتصاد در خصوص خروج آمریکا از برجام بود دقیقاً توانست با اندکی اختلاف قیمت ارز را در ایران افزایش دهد؛ رویه‌ای که برای سه سال ادامه یافت و اگر رشد سریع قیمت‌ها در بازار سهام تناسب بین قیمت ارز و سهام را از بین نمی‌برد احتمالاً تا انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و پیروزی بایدن ادامه پیدا می‌کرد. هم‌اکنون نیز بازار سهام از این قاعده مستثنی نیست و رکود فعلی بازار دقیقاً از عدم اطمینانی که نسبت به مذاکرات احیای برجام و مساله کسری بودجه وجود دارد نشات گرفته است.
دیدگاه شما