هیجان بورس به پایان رسید؟

حبیب نیکجو-سال 94، همانند سال های 92 و 93، سال خوبی برای مسکن نبود. اگرچه در سال های قبل پروژه های نیمه تمام ساختمانی، بخش ساختمان را زنده نگه داشته بود، اما با گذشت زمان و عمیق تر شدن رکود دیگر خبری از نیمه تمام های ساختمانی هم نبود. این اتفاق سبب شد تا یکی از اشتغال زا ترین بخش های اقتصاد ایران به حاشیه برود. از یک طرف، به دلیل رکود در بازار ساخت و ساز، عرضه جدید به بازار هیجان بورس به پایان رسید؟ روانه نمی شد و از طرف دیگر، به دلیل عدم وجود قدرت خرید، تقاضایی وجود نداشت. این اتفاق ها سبب گردید در ماه های اولیه سال 94، حجم معاملات مسکن به شدت کاهش پیدا کند. این اتفاق را می توان در داده های بانک مرکزی در مورد معاملات مسکن در تهران مشاهد کرد. در ماه های فروردین و اردیبهشت حجم معاملات مسکن 32 و 40 درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش پیدا کرد تا رکود در ساخت و ساز و نبود قدرت خرید در بخش معاملات خود نمایی کند. حتی امیدواری در مورد به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته ای نیز نتوانست جانی دوباره به معاملات بدهد و این کاهش حجم معاملات تا مرداد ادامه پیدا کرد. طرح های دولت در زمینه افزایش وام مسکن از طریق صندوق پس انداز هم به یک سال زمان نیاز داشت که به نتیجه برسد.هرچند که در مردادماه اندکی افزایش در معاملات دیده شد اما آنقدر زیاد نبود که بتوان به آن توجه جدی داشت. رکود در ماه های بعدی نیز کمابیش ادامه یافت و معاملات بیشتر به آپارتمان های کوچکی مربوط می شد که از مسیر پس انداز های خرد در دوره های گذشته صورت می پذیرفت. با این حال، از دی ماه اوضاع کمی فرق کرد. با به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته ای و افزایش امیدواری به آینده بازار، معاملات مسکن در دو ماه متوالی افزایش پیدا کرد. در این دوره، عده ای با پیش بینی افزایش قیمت در آینده نه چندان دور پا به این هیجان بورس به پایان رسید؟ بازار گذاشتند و تقاضای سفته بازی و تقاضای عادی خود را روانه بازار کردند.با این حال در حوزه قیمت، سال 94 سالی آرام را پشت سر گذاشت. به گونه ای که حجم پایین معاملات سبب گردید قیمت ها تغییر خاصی نکند و بیش از این که به متغیر های بازاری متکی باشد، به چانه زنی های فردی تکیه کند. با این حال، به نظر می رسد در سال آینده با فرارسیدن سررسید وام های صندوق پس انداز یکم و افزایش امیدواری ها شاهد رونق گرفتن بازار مسکن در مورد آپارتمان های نقلی باشیم. اتفاقی که احتمالا از نیمه دوم سال آینده شدت خواهد گرفت.

مدیرعامل کارگزاری خبرگان سهام عنوان کرد: ضعف تحلیل و رفتار هیجانی، دلایل زیان بورسی

مدیرعامل کارگزاری خبرگان سهام عنوان کرد رفتارهای هیجانی و ضعف تحلیل در بورس عوامل زیان سازی هستند و راه کاهش تاثیر آنها افزایش دانش سرمایه گذاری و رجوع سرمایه گذاران به مشاوران متخصص است.

به گزارش خبرطلایی محمد کفاش پنجه شاهی ضمن بیان مطلب فوق به پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، گفت: دلیل بروز رفتارهای هیجانی وجود ضعف در تحلیل است. در میان برخی سهامداران بورسی به دلیل دانش کم از مسائل مربوط به سرمایه گذاری همواره نوعی دنباله روی وجود دارد که این رفتار تاکنون تبعات بدی را متوجه بازار سرمایه کرده است.

وی ادامه داد: تنها طی یک سال گذشته دو مرتبه شاهد این بوده ایم که پس از رشد شارپی و کوتاه مدت بورس، بازار دچار افت بلند مدت شده و به سهامداران و بازار ضربه وارد شده است.

مدیرعامل کارگزاری خبرگان سهام با اشاره به ورود پول چشمگیر در شهریور و مهر سال گذشته به بازار یادآور شد: هر چند که استقبال از بازار سرمایه نشان دهنده افزایش فرهنگ عمومی مردم در سرمایه گذاری است، اما چنانچه افراد بدون تحلیل به خرید سهام با هر قیمتی اقدام کنند و پس از آن تحت تاثیر اخبار و به صورت هیجانی از بازار خارج شوند به بورس آسیب وارد می کنند. درست در همین یک ماه گذشته نیز چنین اتفاقی افتاد. بنابراین می توان گفت همواره پول های بدون تحلیل به بازار ما آسیب زده است.

تحلیل تکنیکال کافی نیست

این فعال بازار سرمایه تکیه بر نمودارها و نرم افزارهای تحلیل تکنیکال را برای تصمیم گیری ناکافی خواند و افزود: این نوع ابزارها هرگز نمی تواند جای تحلیل و بررسی بنیادی سهم را بگیرد و سرمایه گذاری بر اساس نمودار می تواند خطرناک باشد. البته نمودارها می توانند به عنوان یک ابزار کمکی مورد استفاده قرار گیرند و در کنار تحلیل بنیادی زمان احتمالی خرید و فروش سهم را مشخص کنند.

وی تصریح کرد: چنانچه افراد تنها بر اساس تحلیل تکنیکال اقدام به خرید و فروش در بورس کنند، نه تنها سود مناسب و قابل قبولی کسب نمی کنند، بلکه با ایجاد جو به بازار نیز ضربه می زند.

کفاش پنجه شاهی تلاش برای ارتقای دانش و فرهنگ سرمایه گذاری در بورس را وظیفه همه ارکان بازار سرمایه دانست و خاطرنشان کرد: همه مدیران و فعالان بازار اعم از کارگزاران، تامین سرمایه ها، سبدگردانان و … تا سازمان که در راس هرم بازار سرمایه هستند، هر یک وظایفی برای افزایش دانش و تحلیل سهامداران دارند که باید این رسالت را از طریق رسانه ها و فضای مجازی به انجام برسانند.

باید به سهامداران دید بلندمدت داد

مدیرعامل کارگزاری خبرگان سهام با تاکید بر ضرورت افزایش دید سرمایه گذاران بورسی و کاهش سفته بازی در بازار سرمایه گفت: همه ارکان باید در کنار افزایش دانش سرمایه گذاری، افراد و شرکت ها را به سرمایه گذاری بلندمدت در صنایع تشویق کنند تا وقتی فرد با تکیه بر دانش و تحلیل وارد سهم یا سهام مناسب شد، به راحتی و تحت تاثیر جو هیجانی اقدام به خروج از سهم ارزنده خود نکند و ضمن برخورداری از همه مزایای سهامداری، به حمایت از صنعت مورد انتخاب خود نیز ادامه دهد.

وی با اشاره به وجود نهادهای موثر در بازار سرمایه همچون شرکت های تامین سرمایه، سبدگردان ها، صندوق های سرمایه گذاری و …تاکید کرد: هر یک از این نهادها همواره آماده ارائه مشاوره و پاسخگویی به افراد برای هدایت آنها در مسیر سرمایه گذاری درست هستند. ضمن این که اکنون صندوق های سرمایه گذاری نیز بازدهی خوبی دارند و برای سهامدارانی که در بازار به دلیل تحلیل ضعیف و دانش کم، توان بهره مندی از سود قابل قبول را ندارند می توانند انتخاب خوبی باشند.

پنجه شاهی صندوق های سرمایه گذاری را به دلیل دارا بودن تجربه، بسیار قوی ارزیابی کرد و افزود: این افراد خبره بازار هستند و با تکیه بر توانایی تحلیل بالا به بهترین شکل پورتفوی صندوق ها را مدیریت می کنند. بر همین اساس صندوق ها برای افرادی که مشتاق به سرمایه گذاری در بورس هستند و به دلیل ضعف در تحلیل ممکن است گرفتار خرید و فروش هیجانی و بعضا ضرر شوند، می تواند بهترین شیوه سرمایه گذاری در بورس باشد.

دانش سرمایه گذاری نیاز به ارتقا دارد

وی تلاش های صورت گرفته برای ارتقا سطح سواد مالی و دانش سرمایه گذاری طی سال های گذشته را نیز چشمگیر ارزیابی کرد و یادآور شد: برگزاری دوره های آموزشی و ایجاد رشته درسی و دانشگاهی و اعطای دیپلم و لیسانس بورس از جمله اقدامات موثر در افزایش فرهنگ سرمایه گذاری در کشور بوده است که توانسته تا حدی فضای فعالیت در بازار سرمایه را تغییر دهد، این در حالی است که فرهنگسازی پروسه ای زمانبر است، اما به قطع می توان گفت توانسته در مسیر خوبی تا به امروز قرار گیرد.

گزارش مالی شرکت ها، نوید روزهای مثبت

مدیرعامل کارگزاری خبرگان سهام در ادامه گفتگو با سنا به چشم انداز بازار سرمایه نیز اشاره کرد و گفت: گزارش های منتشر شده اغلب شرکت ها حاوی اطلاعات خوبی است و این سیگنال را صادر می کند که بهتر است سهامداران در مجامع شرکت کنند و تنها به سود رشد سهم خود اکتفا نکنند.

وی گزارش های منتشر شده شرکت های صادرات محور را مثبت ارزیابی کرد و افزود: اغلب شرکت های کامودیتی محور مانند پتروشیمی ها، فولادی ها، فلزی و معدنی ها توانسته‌اند گزارش های ۱۲ ماهه خوبی را منتشر کنند که حتی در برخی موارد فراتر از انتظار بوده است.

مدیرعامل کارگزاری خبرگان سهام با تاکید بر ارزنده بودن این سهام خاطرنشان کرد: سهم برخی از این شرکت ها با P/E حدود سه و چهار مرتبه و گاهی کمتر در حال معامله است. بر این اساس توصیه من این است که اگر کسی اکنون در این صنایع سهامدار است از مجامع آنها چشم پوشی نکند. هر چند که ممکن است برخی افراد با قرار گرفتن در جو هیجانی این روزها سهم خود را فروخته باشند و از شرکت در مجمع و بهره مندی از مزایای دیگر سهم خود بازمانده باشند.

پنچه شاهی به نیمایی شدن نرخ تسعیر ارز شرکت ها نیز اشاره کرد و گفت: این تصمیم برای بسیاری از شرکت ها که مبنای گزارش دهی آنها دلار نیمایی بوده، اتفاق مثبتی است. به دلیل این که نرخ ارز آنها به نرخ ارز در بازار آزاد نزدیک شده است. بنابراین توصیه ما به سهامداران سهام صادراتی یا به اصطلاح دلاری این است که با دید بلند مدت به بازار وارد شوند و از سود این سهام بی نصیب نمانند.

روز پر نوسان؛ به افت ۴ هزار واحدی شاخص کل بورس رسید!

در پایان معاملات امروز در حالی که شاخص کل در ابتدا ریزش داشت ولی با افزایش تقاضا شاخص دوباره روند صعودی پیدا کرد، اما دوباره با بازگشایی نمادهای پالایشی شاخص کل افت داشت و به یک میلیون و ۶۹۹ هزار واحد رسید. شاخص کل بورس در پایان معاملات امروز با اُفت ۴ هزار واحدی وارد کانال یک میلیون و ۶۹۹ هزار واحدی شد.

به گزارش سایت دیده بان ایران؛ در پایان معاملات امروز در حالی که شاخص کل در ابتدا ریزش داشت ولی با افزایش تقاضا شاخص دوباره روند صعودی پیدا کرد، اما دوباره با بازگشایی نمادهای پالایشی شاخص کل افت داشت و به یک میلیون و ۶۹۹ هزار واحد رسید.

امروز در ابتدا فشار عرضه در اکثر نمادها زیاد بود که شاید به خاطر فروش سهام از سمت حقیقی‌ها به علت فراهم هیجان بورس به پایان رسید؟ کردن سرمایه مورد نیاز برای خرید صندوق پالایشی یکم و عرضه اولیه وسپهر بوده باشد، اما در ادامه بازار متاثر از معاملات نمادهایی چون وبصادر، فولاد، فملی و کگل به روند مثبت خود بازگشت و حتی صف فروش نمادهای خودرویی نیز جمع‌اوری شدند

گروه فلزات اساسی و بانک‌ها مانند روزهای گذشته برترین‌های صنعت بودند و نمادهای شتران، شپنا و وبملت بیشترین تاثیر منفی و فولاد، فارس و کگل بیشترین تاثیر مثبت را روی بازار گذاشتند

در روند معاملات امروز نماد انرژی3 که به علت افشای اطلاعات بااهمیت گروه ب متوقف شده بود بازگشایی شد و نمادهای پالایشی نیز در حالی که فردا اخرین مهلت پذیره‌نویسی صندوق پالایشی یکم است بازگشایی شدند.

همچنین بازگشایی نمادهای پالایشی در روند معاملات امروز بازار سهام تاثیر زیادی داشتند و به شدت محتمل است که این بازگشایی بازار فردا را نیز با جو هیجانی و فشار عرضه مواجه کند.

بازدهی ۹ ماهه بورس به چقدر رسید؟

بورس تهران سومین فصل سال را نیز صعودی پشت سر گذاشت تا همچنان یکه‌تازی خود را در میان بازارها حفظ کند شاخص سهام در آخرین روز پاییز در یک قدمی قله تاریخی ۳۵۴ هزار واحدی ایستاد تا بازدهی خود را از ابتدای سال به بیش از ۹۸ درصد برساند.

این در حالی است که بازارهای رقیب در مدت مشابه تقریبا بدون بازدهی باقی ماندند هجوم پول‌های تازه مهم‌ترین محرک رشد و بازدهی مداوم بورس تهران محسوب می‌شود.

فصل پاییز دو روی متفاوت برای بازار سهام داشت؛ به‌طوری‌که از اواخر مهر شاهد یک روند اصلاحی بودیم، اما مجددا ورق هیجان بورس به پایان رسید؟ هیجان بورس به پایان رسید؟ برگشت و رونق نسبتا پرشتابی را در آذر ماه تجربه کردیم.

این بار در کنار نقدینگی جدید، انتظارات تورمی، رشد نسبی نرخ دلار و بهبود قیمت‌ها در بازار جهانی، سوخت‌های تازه‌ای برای صعود قیمت سهام بودند.

به‌طوری که دوباره ارزش معاملات روزانه را به ۲ هزار میلیارد تومان رساندند و سهامداران خُرد فعالیت پرشوری داشتند بنابراین در آذر ماه حتی یک صنعت بورسی نیز افت شاخص را تجربه نکرد و بازدهی در صنایع مختلف از حدود ۸ درصد تا بیش از ۵۰ هیجان بورس به پایان رسید؟ درصد متغیر بود.

با این حال، کم‌توجهی به ریسک‌های موجود یکی از دغدغه‌های کارشناسان در شرایط کنونی است که پیش‌بینی روند قیمت‌ها در زمستان را دشوار می‌کند.

کارنامه بورس تهران در سومین فصل از سال ۹۸ درحالی به پایان رسید که نماگر اصلی سهام ضمن ایستادن در قله تاریخی، رشد ۲/ ۱۷ درصدی را ثبت کرد و بازدهی شاخص سهام از ابتدای سال ۹۸ درصد شد.

رشد شاخص در پاییز، کمترین بازدهی فصلی بازار سهام در سال‌جاری محسوب می‌شود. با این وجود شاخص سهام در آخرین ماه پاییز با تنها یک روز معاملاتی منفی، رشدی معادل ۱۶ درصد را به ثبت رساند که بیشترین رشد ماهانه این نماگر از مهرماه سال ۹۷ به‌شمار می‌رود.

به این ترتیب با توجه به رشد ۱۵ و ۱۲ درصدی دلار و سکه در پاییز، سهام همچنان پیشتاز بازارهای سرمایه‌گذاری باقی ماند.

یکی از نکات مهم معاملات این فصل بورس تهران اما کاهش سرعت رشد قیمت سهام نمادهای چابک بورسی بود، از این رو در فصل پاییز شاخص کل هم‌وزن که نشانی از رشد یکسان تمام سهام بورسی دارد، به رشد ۴/ ۲۷ درصدی اکتفا کرد.

هر چند این میزان رشد به مراتب بیشتر از شاخص کل است اما در قیاس با دو فصل ابتدای سال کاهش محسوسی را نشان می‌دهد (شاخص هم وزن در بهار و تابستان به ترتیب با افزایش ۷۱ و ۵۶ درصدی همراه شد).

موضوعی که می‌تواند حاکی از کاهش رشدهای هیجانی در سهام کوچک‌تر و بازگشت توجه بورس‌بازان به نمادهای بزرگ بازار که عمدتا در زمره سهام کالایی قرار می‌گیرند، باشد.

از دیگر نکات قابل توجه معاملات سومین فصل سال، بازگشت ارزش معاملات خرد سهام به سطوح ۲ هزار میلیارد تومانی در روزهای پایانی آذرماه بود.

به این ترتیب در مجموع پاییز، میانگین روزانه ۱۸۰۰ میلیارد تومان نقدینگی مورد دادوستد قرار گرفت، در این میان خالص ارزش تغییر مالکیت از سبد حقوقی‌ها به حقیقی‌های بازار در آذر رکوردی تاریخی را به ثبت رساند و به ۲ هزار میلیارد تومان نزدیک شد.

از چله کم‌نوسان تا شکست رکوردهای جدید

شاخص اصلی بازار سهام در فصل پاییز موفق به ثبت رکوردهای متوالی شد، میانه مهرماه شاهد عبور این نماگر از کانال ۳۲۷ هزار واحدی بودیم.

سطحی که پیش از این بی‌سابقه بود، پس از آن اما شاخص سهام مسیر کاهشی در پیش گرفت و در اواخر مهرماه تا کف ۳۰۱ هزار واحدی نزول کرد.

از آن به بعد بود که این نماگر برای ۴۰ روز به نوسان محدود خود در بازه ۳۰۰ تا ۳۱۰ هزار واحدی ادامه داد.

در این بازه زمانی که تا ابتدای آذرماه به درازا کشید، شاهد اتفاقاتی در سطح اقتصادی و سیاسی بودیم، افزایش بهای بنزین موجی از اعتراضات مردمی را به دنبال داشت که سبب شد تا برای دو هفته با قطعی اینترنت و کاهش دسترسی معامله‌گران به یکی از مهم‌ترین منابع اطلاع‌رسانی‌شان برای رصد بازارهای جهانی و داخلی مواجه باشیم.

این مهم خود را به وضوح در کاهش ارزش دادوستدها نشان داد و روزهای کم‌رمقی را برای بورس تهران به ارمغان آورد.

در ۷ آذر اما چله‌نشینی بورس تهران به پایان رسید و این نماگر از کانال ۳۱۰ هزار واحدی عبور کرد و در نهایت در یک قدمی کانال ۳۵۴ هزار واحد متوقف شد.

اوج‌گیری انتظارات تورمی

بعد از تصمیم بنزینی دولت در هفته‌ پایانی آبان‌ماه، بحث تبعات تورمی این رخداد در سطح اقتصاد ایران داغ شد و حتی بازارهای دارایی نظیر ارز و سهام نیز تحت‌تاثیر این مباحث سمت‌وسوی افزایشی به خود گرفتند.

پس از ثبت کف دلار در اوایل آبان‌ماه در مرز ۱۱ هزار تومان در بازار آزاد، با اوج‌گیری موج اعتراضات نرخ دلار تا ۱۲۸۰۰ تومان نیز رشد کرد اما بار دیگر با تسلط بازار وادار به عقب‌نشینی شد.

در میانه آذرماه اما بار دیگر شاهد رشد نرخ این ارز بودیم که پس از پنج ماه به کانال ۱۳ هزار تومانی بازگشت و در برهه‌ای از زمان حتی به کانال ۱۴ هزار تومانی نیز وارد شد، این موضوع به محرکی برای سبزپوشی سهام بورسی تبدیل شد.

اثرگذاری رشد نرخ دلار بر بورس تهران را از چند منظر می‌توان مورد بررسی قرار داد،در یک نگاه افزایش بهای دلار و به موازات آن کاهش ارزش ریال سبب شد انتظارات تورمی که پیش‌تر به‌واسطه اصلاح قیمت بنزین ایجاد شده بود، تقویت شود.

بورس تهران نیز که همواره در دوره‌های تورمی با رشد اسمی قیمت‌ها همراه شده است حال از روند نرخ دلار متاثر شده است.

در واقع با افزایش شاخص ارزی کشور که به معنای کاهش بیشتر ارزش ریال است، بار دیگر سرمایه‌گذاران برای فرار از کاهش بیشتر ارزش سرمایه‌هایشان به سمت دارایی‌های دیگر روی می‌آورند،این مهم درحال‌حاضر به شکل تشدید تقاضای عمومی سهام انعکاس یافته است.

دومین موضوع اما به افزایش تقاضا و همچنین رشد قیمت‌ها و بازدهی در بورس‌کالا بازمی‌گردد، نرخ محصولات عرضه شده از سوی شرکت‌های سهامی در بورس‌کالا طی روزهای پایانی آذرماه روندی افزایشی داشت.

با تمام این تفاسیر درحال‌حاضر بیش از نوسانات روزانه این ارز، سطح پایداری دلار است که برای بورس تهران اهمیت دارد، چراکه نرخ‌های تعادلی دلار است که در صورت‌های مالی دوره‌ای شرکت‌ها منعکس می‌شود.

بی‌توجهی سهام به ریسک‌های موجود

طی دو سال اخیر بورس تهران به مامنی جذاب برای ورود نقدینگی تبدیل شده است، پول‌های تازه که خود به اهرمی پرقدرت برای صعود قیمت سهام بدل شدند. این روند صعودی اما ذهنیتی مبنی بر عدم امکان افت قیمت‌ها ایجاد کرده است.

به عبارت دقیق‌تر، نوعی قاعده نانوشته ایجاد شده؛ به این معنا که «صرف خرید سهم و نگهداری آن به سود منتهی می‌شود و بازنده کسی است که می‌فروشد.» هرچند ظرفیت رشد سهام همچنان وجود دارد، اما این قاعده سرانگشتی می‌تواند به بی‌توجهی به ریسک‌های موجود و بی‌اعتنایی به عوامل اثرگذار واقعی بینجامد.

واقعیت این است که دلایل مختلفی همچون محدودیت دامنه نوسان، نبود بازار دو طرفه و در عین حال فقر تحلیل در بورس کشورمان، جامعه تحلیلگر واقعی چندان فعال نبوده و در دو سوی بازار (عرضه و تقاضا) ضعف جدی دیده می‌شود.

با غلبه این قاعده، افرادی که وارد گردونه معاملات سهام می‌شوند، تمایل کمتری به فروش داشته و در عین حال با سخنان خود در محافل عمومی و خصوصی، افراد بیشتری را جذب بازار سهام می‌کنند.

این مهم خود را در رشد قابل‌توجه ارزش معاملات خرد سهام نشان می‌دهد، به‌طوری‌که میانگین روزانه دادوستد سهام از سطوح هزار میلیارد تومانی در آبان‌ماه، به بیش از ۲ هزار میلیارد تومان رسید.

مهم‌ترین ریسک این روزهای بورس تهران

همان‌طور که اشاره شد در هفته‌های پایانی پاییز شاهد رشد محسوس ارزش معاملات خرد سهام بودیم، متغیری که حال به شمشیری دولبه برای بورس تهران بدل شده است، حجم و ارزش بالای معاملات حاکی از دست به دست شدن زیاد سهام در این محدوده قیمتی است.

یکی از نکات مثبت جابه‌جایی‌های زیاد مالکیت سهام، بالا رفتن نقدشوندگی بازار است،با این حال افزایش سرعت معاملات در صورت عدم افزایش ضریب شناوری سهام شرکت‌ها و نبود عرضه‌های اولیه بزرگ و جذاب می‌تواند به حبابی شدن قیمت‌ها در برخی سهام و صنایع بورسی بینجامد.

درحال‌حاضر برآوردها نشان می‌دهد باوجود افزایش سهام شناور آزاد در نمادهای کوچک و متوسط بورسی، کماکان سهام شناور شرکت‌های بزرگ با تغییرات کمی همراه است، به همین نسبت ارزش معاملات در نمادهای کوچک و متوسط به طرز چشمگیری افزایش یافته‌است.

عدم امکان پذیرش این حجم از پول در ساختار این شرکت‌ها منجر به تشدید روند صعودی قیمت‌ها خواهد شد که بیم بروز حباب‌های بزرگ را در این بخش از بازار سهام بیش از پیش می‌کند، موضوعی که در بلندمدت به‌عنوان مهم‌ترین ریسک بورس شناخته می‌شود.

بوی بهبود از بازار جهانی

یکی از بهترین خبرهایی که در هفته‌های پایانی آذرماه به گوش فعالان بازار سهام رسید، توافق ضمنی میان دو قدرت بزرگ اقتصادی دنیا یعنی چین و آمریکا بود.

به این ترتیب پس از یک دوره طولانی جنگ تجاری، واشنگتن و پکن وارد فاز جدیدی شدند که بر مبنای آن مقرر شد در جهت کاهش تنش‌ها حرکت کنند.

مطابق گفته‌ها در فاز اولیه توافق تجاری چینی‌ها متعهد شدند سالانه خرید کالاهای کشاورزی خود از آمریکا را به ۵۰ میلیارد دلار برسانند، همچنین سرقت حقوق معنوی را متوقف کرده، ارز خود را دستکاری نکنند و سیستم مالی خود را برای شرکت‌های خارجی بازتر کنند.

در مقابل، آمریکا از افزایش تعرفه‌هایی که قرار بود ۱۵ دسامبر (یکشنبه) روی ۱۶۰ میلیارد دلار کالای چینی اعمال شود منصرف می‌شود و برای کاهش تعرفه‌هایی که روی ۳۶۰ میلیارد دلار از کالاهای چینی وضع شده است گام برمی‌دارد.

این مهم برای سهام کامودیتی‌محور بورس تهران که مدت‌ها مغفول واقع شده بودند، محرکی جدی بود،در این میان گروه فلزات سیگنالی مستقیم از توافق تجاری دریافت کردند.

به این ترتیب فلزی‌ها با محوریت شرکت‌های بزرگ بازار وضعیت بنیادی جذابی داشتند که با سیگنال بهبود بازار جهانی هیجان بورس به پایان رسید؟ فولاد، مس، سنگ‌آهن و روی می‌توانند مورد توجه معامله‌گران قرار گیرند.

اهمیت این مهم آنجا مشخص می‌شود که نگاهی به ارزش بازاری شرکت‌های کالایی بورس تهران و نقش آنها بر شاخص کل بیندازیم، این سهام در مجموع بیش از ۶۰ درصد از ارزش کل بورس تهران را به خود اختصاص داده‌اند، شرایطی که می‌تواند بازدهی این بازار را از ابتدای سال‌جاری به‌زودی سه رقمی کند.

بودجه و کاهش نگرانی‌ها

اوایل آذر، با گسترده شدن سایه مباحث مربوط به کسری بودجه و نحوه جبران آن، شایعات درخصوص احتمال افزایش هزینه بنگاه‌ها از محل حذف معافیت‌های مالیاتی صادرات، هزینه انرژی، عوارض دولتی و… قوت گرفته است، با ارسال لایحه بودجه به مجلس در میانه آذرماه اما تا حدودی از نگرانی فعالان بازار کاسته شد.

لایحه‌ای که در آن علاوه بر ادامه حیات ارز ترجیحی (موسوم به ۴۲۰۰ تومانی)، قیمت حامل‌های انرژی نیز رشد چندانی نکرد.

پس از اصلاح قیمت بنزین، این انتظار به‌وجود آمد که نرخ دیگر حامل‌های انرژی نظیر گازوئیل، گاز و برق هم از سوی دولت با تعدیل جدی مواجه شود.

سبزپوشی یکپارچه صنایع بورسی

طی معاملات آذرماه هیچ صنعتی شاهد افت میانگین قیمت سهام زیرمجموعه‌های خود نبود و تمام گروه‌های بورسی سبزپوش شدند، در این میان اما کمترین میزان بازدهی رشد شاخص صنعت عمدتا از آن گروه‌های بزرگ کالایی شد.

در این میان دو گروه فرآورده‌های نفتی و کانه‌های فلزی به ترتیب با ثبت رشد ۴/ ۶ و ۱۰ درصدی در قعر جدول بازدهی گروه‌های ۳۸گانه بورسی در آذرماه قرار گرفتند.

در میان گروه‌های کالایی بورس تهران، فلزات اساسی با افزایش ۱۹ درصدی میانگین قیمت سهام زیرمجموعه خود بهترین عملکرد ماهانه را در اختیار گرفت.

بیشترین میزان رشد قیمت‌ها اما از آن گروه تک‌نماد سایر معادن با افزایش حدود ۵۲ درصدی شد، سیمانی‌ها نیز در این ماه توانستند با ثبت رشد حدود ۴۱ درصدی زیرمجموعه‌های خود در رتبه دوم بیشترین بازدهی ماهانه قرار گیرند، دیگر گروه‌های کوچک بازار سهام نیز رده‌های بعدی صنایع پر بازدهی آذرماه را به خود اختصاص دادند.

بیشترین حجم دادوستدها اما بار دیگر از آن خودرویی‌ها شد، این گروه در مجموع شاهد دادوستد حدود ۹/ ۳ هزار میلیارد تومان نقدینگی در آذرماه بود.

پس از آن گروه فلزات اساسی بیشترین ارزش معاملات آخرین ماه پاییز را به میزان ۸/ ۳ میلیارد تومان به خود اختصاص داد.

جولان تاریخی معامله‌گران خرد

خالص ارزش تغییر مالکیت از سبد حقوقی‌ها به حقیقی‌های بازار در آذر رکوردی تاریخی را به ثبت رساند و به ۲ هزار میلیارد تومان نزدیک شد،بر اساس آمار موجود تاکنون چنین رکوردی در معاملات خرد بورس تهران مشاهده نشده است.

در این ماه از ۳۹ صنعت فعال بورسی، تنها چهار صنعت خرده‌فروشی، زغال‌سنگ، مخابرات و محصولات چوبی در لیست فروش حقیقی‌ها قرار گرفتند و بقیه گروه‌ها شاهد جابه‌جایی نقدینگی در مسیر حقوقی به حقیقی بودند.

در این میان بانکی‌ها با جابه‌جایی ۲۴۲ میلیارد تومان نقدینگی از پرتفوی معامله‌گران عمده به سبد سهام حقیقی‌ها در صدر توجه بازیگران خرد بازار در آخرین ماه پاییز قرار داشتند.

پس از آن شاهد درخشش دو گروه فلزات اساسی و فرآورده‌های نفتی به ترتیب با خالص تغییر مالکیت ۱۸۵ و ۱۵۸ میلیارد تومان در مسیر حقوقی به حقیقی بودیم.

دیگر گروه‌های کالایی نیز در این ماه با خالص خرید مثبت از سوی بازیگران خرد همراه شدند، در میان شرکت‌های بورسی نیز در بانک اقتصاد نوین ۲۵۵ میلیارد تومان نقدینگی به پرتفوی حقیقی‌ها افزوده شد.

پس از آن سهام فولادمبارکه اصفهان در مرکز توجهات معامله‌گران خرد قرار داشت و با جابه‌جایی ۱۴۸ میلیارد تومان نقدینگی در مسیر حقوقی به حقیقی همراه شد.

مسیر سهام در فصل آخر؟

پس از یک رالی قدرتمند در آذرماه، اکنون توجه معامله‌گران به عوامل متعددی معطوف خواهد بود، اولین مساله به جریان نقدینگی برمی‌گردد.

از این رو با توجه به قدرت جریان پول، حفظ سطوح بالای ارزش معاملات می‌تواند نقش قدرتمندی در روند قیمت‌ها داشته باشد و هرگونه عامل دیگری را حداقل در کوتاه‌مدت خنثی کند.

در این میان گزارش‌ عملکرد شرکت‌ها در آذرماه تا انتهای هفته جاری در مرکز توجه فعالان بورسی قرار خواهد داشت، هرچند در کلیت این گزارش‌ها انتظار عجیبی وجود نخواهد داشت، اما در برخی صنایع که بحث افزایش نرخ مطرح بوده، عملکرد آذر می‌تواند اهمیت پیدا کند.

در ادامه نیز گزارش ۹ماهه شرکت‌ها از نگاه تحلیلی اهمیت می‌یابد که در این خصوص بحث کاهش احتمالی هزینه‌ها در برخی گروه‌های خاص می‌تواند بر قیمت سهام اثر محسوسی داشته باشد.

در این فصل همچنین جای خالی عرضه اولیه سهام در بورس تهران به شدت احساس می‌شد که با توجه به برخی اخبار شنیده شده انتظار می‌رود در ماه‌های باقی‌مانده از سال شاهد عرضه‌های اولیه جذابی در این بازار باشیم.

کنترل احساسات در ترید چگونه است؟

ریسک در ذات بازارهای مالی وجود دارد چراکه هرجا سودی در کار باشد، معمولا به همان اندازی ریسک نیز به همراه خواهد داشت، به این خاطر است که کنترل احساسات در ترید بسیار اهمیت پیدا می کند. کنترل احساسات در ترید بدین معنی است که در زمان هایی که بازار قصد دارد ما را به اشتباه بیاندازد و احساساتی مثل ترس، هیجان، طمع و حس هایی از این دست در روند انجام معاملات و به صورت کلی در ذهن ما جاری شده است، بتوانیم همه این حواس و هیجانات را مدیریت کنیم و بهترین تصمیم را اتخاذ نماییم. وقتی که روی حواس خود در هنگام معامله در بازارهای مالی کنترل کافی را داشته باشیم، دیگر اثرات طمع، ترس، امید، حرص، پشیمانی، احساس جاماندگی از بازار و … در معاملات ما به شدت محدود می شود و این موضوع در روند سودآوری، کنترل ضررها و همین طور مدیریت آرامش در زمان معامله تاثیر بسزایی خواهد داشت.

کنترل احساسات در ترید

تهیه و گسترش یک برنامه‌ مدیریت ریسک موفقیت آمیز برای کاهش نتایج غیرمنتظره بسیار حائز اهمیت است، به این خاطر که در آخر باعث کاهش سطح کلی ضررهای مالی شما خواهد شد. یک برنامه‌ مدیریت ریسک موفق باید موازی و هم مسیر با سوابق تجارت ارز دیجیتال وجود داشته باشد، تا بتوان از هر دو جهت مهار رفتار‌های ضعیف تجاری و در عین حال توجیه انتظارات اساسی شما استفاده کرد. بعضی اوقات وسوسه باعث می شود تا انتخاب‌ های ضعیفی را انجام دهید، که لذا یک بازار پر از ترس و حرص و طمع و رسیدن به ضرر مالی و سقوط آنی پیش رو دارید. با کاهش عادات تجاری مضر و منفی، می ‌توانید امیدوار باشید که بدون به خطر انداختن بخش زیادی از دارایی، به سود و درآمد قابل توجه دست پیدا کنند.

در صورتی که تمایل دارید در ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین ، اتریوم و … سرمایه گذاری امن کنید و از امتیاز ۱۰ درصد تخفیف کارمزد در معاملات رمزارزها بهره مند شوید، میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید؛

تریدرها و کاربران تازه‌ کار صنعت ارز دیجیتال، معمولا موفق به انتخاب یک استراتژی خروج مناسب نمی شوند. این کاربران به صورت معمول پس از مراجعه به کامپیوترهای شخصی خود متوجه می ‌شوند که سبد ارزهای دیجیتال تحت مدیریت آن ‌ها با کاهش ۲۰ درصدی روبرو شده و امروزه در یک روند نزولی جدید گرفتار شده ‌اند. استفاده از یک استراتژی خروج مناسب نه تنها باعث کاهش خطر و ریسک می‌ شوند، بلکه این امکان را در اختیار شما قرار می دهد تا کنترل بیشتری بر روی ضرر مالی احتمالی داشته باشید.

بنابراین استفاده از یک استراتژی خرید و نگهداری که در آن‌ شما بر روی یک ارز دیجیتال سرمایه‌ گذاری کرده و برای مدت طولانی آن را به فروش نرسانید، می ‌تواند فریب دهنده باشد. این رویکرد منفعلانه به صورت معمول به خاطر سادگی، برای تریدرهای مبتدی وسوسه ‌انگیز به نظر می‌ رسد و غالبا با کاهش ریسک همراه است. با این حال بعید است که با استفاده از این استراتژی و خطر نکردن در بازار ارز دیجیتال به سود چشم ‌گیر دست یابید. لذا وارد بازار شوید، از ریسک و خطر ترسی نداشته باشید و از برنامه‌ ریزی مناسب برای انجام مبادلات مطمئن شوید، به این خاطر که در صورت اجرای صحیح مبادله‌ ارز دیجیتال، این فعالیت تجاری می‌ تواند سرگرم‌ کننده و سودآور باشد.

۱) امید

امید حس خطرناکی برای معامله ‌گر محسوب می شود! شاید درک و تشخیص این حس کار آسانی برای معامله گر نباشد، به این خاطر ‌که به صورت کلی حس امید، حس خوبی است. ولی در حرفه معامله‌ گری حس امید میتواند کشنده باشد. امید بدین معنی است که شخص انتظار دارد که اتفاقی بالاخره بیفتد. زمانی که معامله ‌گر تحت تأثیر حس امید معامله می ‌کند، اغلب به این نتیجه می ‌رسد که حتما سود می کند. شاید این حس موجب گردد تا معامله ‌گر دستور حد ضرر را تغییر دهد و یا اصلا دستورات حد ضرر را حذف کند! به این خاطر که معامله ‌گر امید دارد که بازار به نفع او تغییر می کند. حس امید می ‌تواند به حس طمع تغییر یابد و معامله‌ گر به سودهای سریع یا غیر واقعی امیدوار شود. در بهترین حالت معامله ‌گری که به آینده امید دارد با سودهای کمتری از بازار خارج می شود.

در حقیقت زمانی که معامله سود خوبی دارد، معامله ‌گر به امید سودهای بیشتر از بستن آن خودداری می کند! این که معامله‌ گر امیدوار باشد هر معامله ‌ای که باز می ‌کند با سود بسته خواهد شد، دیدگاه غلطی است. امیدوار بودن به معاملات می ‌تواند احساسات دیگری را هم زنده کند. معامله ‌گری که به یک معامله امید دارد، چنانچه با زیان از بازار خارج شود، دچار سرخوردگی می شود. ناراحتی، خشم و پشیمانی از پیامدهای امید واهی است. معامله‌ گر باید همواره دیدگاه واقع ‌بینانه داشته باشد و کاملا درک کند که هر معامله ‌ای قرار نیست در بهترین سناریو به اتمام برسد در عملکرد معامله‌ گران موفق و حرفه ‌ای همیشه شاهد ترکیبی از معاملات سودده و زیان ده هستیم. این برآیند معاملات است که حائز اهمیت است، نه نتیجه تک تک معاملات.

۲) طمع

تمامی افراد مفهوم طمع را می شناسند. تمایل بیش از حد انسان به تصاحب پول یا ثروت در واقع نامش طمع است. در حرفه معامله ‌گری، طمع می ‌تواند در ظاهر انتظارات غیر واقعی از بازار نمود پیدا کند. بدین شکل که تریدر خواسته غیر واقعی از معاملات داشته باشد. چنانچه شما هم در حین فعالیت در بازار احساس کنید که از معامله انتظار سود غیرمعمولی دارید و یا قصد دارید سود خوبی را در زمان کم به دست آورید، اطمینان داشته باشید که طمع به سراغ شما آمده است. از اولین پیامدهای طمع، تغییر حجم معاملات است، بدین صورت که شما ریسک معاملات را افزایش می دهید. تشخیص چنین حسی کار آسانی نیست، چنانچه حس کردید مشکلی با افزایش ریسک معاملات ندارید، بدانید که طمع باعث زیان و ضرر شما خواهد شد.

هر چقدر هم که استراتژی شما سفت و سخت باشد، حس طمع می ‌تواند شما را متقاعد کند که سیستم معاملاتی و استراتژی معاملاتی خود را بی خیال شوید! هر چند حرف زدن از تشخیص طمع کار آسانی است، ولی در عمل شاید معامله ‌گر حتی متوجه این حس هم نباشد. به عنوان مثل شاید معامله باز با سود خوبی داشته باشید و به آن نگاه کنید و فکر کنید که با باز نگهداشتن آن چقدر دیگر هم می ‌توانید سود به دست آورید. ولی حتما فراموش می کنید که سود معامله باز قطعی نیست! یعنی این سود اگر تثبیت نشود، می ‌تواند به سادگی نابود شود و حتی معامله سودده به معامله زیان ده تبدیل شود. یعنی تا وقتی معامله بسته نشده، سودده یا زیان ده بودن آن مشخص نیست! بسیاری از معامله‌ گران با نگاه کردن به لیست معاملات باز خود دچار اشتباه می ‌شوند. آن‌ ها فکر می کنند که سود یا زیان معاملات قطعی است.

همین تصور هیجان بورس به پایان رسید؟ غلط موجب می شود تا معامله‌ گران با زیر پا گذاشتن سیستم معاملاتی خود دست به تغییر دستورات حد ضرر و حد سود بزنند. همین حس طمع به سادگی عملکرد معامله ‌گر را تحت الشعاع قرار می دهد. بسیار مشاهده کردیم که معامله ‌گر با نزدیک شدن بازار به حد سود خود، طمع کرده و حد سود را دوباره تغییر داده و در فاصله دور تری از اهداف قبلی قرار داده است. در بیشتر اوقات چنین کاری فقط موجب دستیابی سود کمتر خواهد شد! خروج از معامله‌ ای که سود خوبی را نشان می‌ دهد، کار آسانی نیست. در واقع معامله را باید دقیقا زمانی بست که سود خوبی دارد و وضعیت معامله هم امیدوار کننده است. بسیاری از معامله‌ گرانی که با سود کم تری از بازار خارج می ‌شوند، افرادی هستند که معامله را بیش از حد معمول باز نگه داشته ‌اند، حد سود را تغییر داده‌ اند و یا اهداف غیر واقعی برای معامله تعیین کرده ‌اند. همه این عوامل نتیجه حس طمع است!

۳) ترس

تمامی معامله‌ گران حرفه ‌ای و تازه کار در دوره ‌ای از کار خود ترس را حس می کنند. ترس می ‌تواند اثرات خوب و بد داشته باشد، بر خلاف حس طمع که همواره به ضرر معامله ‌گر خواهد بود. ترس حس قوی ‌تری است. در واقع ترس یک واکنش غریزی برای حفظ بقاست. ترس از دست دادن پول می ‌تواند هم خوب باشد و هم بد، از همین روی در مواجه با حس ترس، معامله ‌گر بایستی به دنبال حفظ توازن باشد.

ترس از دست دادن حساب معاملاتی واقعی موجب می شود تا معامله ‌گر در همه معاملات خود از حد ضرر استفاده نماید. در این مورد ترس به نفع معامله‌ گر عمل می ‌کند. ولی ترس می ‌تواند به ضرر معامله ‌گر هم تمام شود. معامله ‌گری که ترس دارد احتمالا از ورود به بازار خودداری می کند و فرصت‌ ها را از دست می دهد. یکی از عوامل دیگری که باعث ترس معامله ‌گر می ‌شود، ریسک بیش از حد در معاملات می باشد.

به صورت کلی به منظور مدیریت حس ترس باید دو کار انجام دهید؛ در گام نخست باید درک کنید که معامله قبلی شما تاثیری بر نتیجه معامله بعدی ندارد. و دوم این که باید میزان حجم معامله ‌ای که با آن راحت هستید را پیدا کنید. گوش دادن به اخبار یا گزارش‌ های اقتصادی هم می ‌تواند معامله ‌گران را بترساند. اخبار و گزارش‌ های اقتصادی می ‌توانند معامله‌ گر را متقاعد کنند که وارد معامله جدیدی شود، یا معامله فعلی را ببندد، بدون این که اصلا توجهی به وضعیت تکنیکال بازار داشته باشد. در واقع بررسی اخبار و گزارش‌ های اقتصادی بسیار لازم است، ولی چنین اطلاعاتی برای ورود لحظه ‌ای به بازار یا بستن معاملات فعلی کاربردی ندارند.

۴) پشیمانی

حس پشیمانی وقتی به سراغ معامله ‌گر می‌ آید که معامله ‌ای را با زیان بسته باشد و یا این ‌که فرصت معاملاتی خوبی را از دست داده باشد. اغلب حس پشیمانی نتیجه احساساتی مانند طمع و ترس است که در بالا آن ‌ها را مورد بررسی قرار دادیم. معامله ‌گران مبتدی بیش از حد به معاملات قبلی خود تمرکز می ‌کنند. هر معامله ‌گری باید این را در نظر داشته باشد که هیچ ‌گاه دو معامله یکسان نستند، از همین روی توجه بیش از حد به معاملات قبلی کار سودمندی نیست. در واقع نتیجه معامله پیشین، تأثیری بر معاملات بعدی شما نخواهد داشت.

شما هیچ وقت قادر نیستید نتیجه معاملات قبلی خود را عوض کنید، ولی می ‌توانید با ارزیابی آن‌ ها از اشتباهاتی که پیش از این انجام داده‌ اید، خودداری نمایید. همواره معامله ‌گر می بایست در لحظه زندگی کند و به معاملات بعدی تمرکز نماید. حس پشیمانی می ‌تواند موجب شود تا معامله‌ گر پس از دست دادن فرصت معاملاتی وارد بازار شود. چنانچه فرصت از دست رفت و وارد بازار شدید، احتمالا نسبت ریسک به ریوارد غیرمنطقی خواهد بود. در حقیقت زمانی که فرصت معاملاتی از دست رفت، ورود به معامله کار را کمی سخت خواهد کرد و سود کردن از چنین معامله ‌ای کار آسانی نخواهد بود. معامله ‌گران حرفه ‌ای به جای این که حسرت فرصت از دست رفته را بخورند، منتظر می ‌مانند و بازار را رصد می کنند، تا شاید فرصت معاملاتی دیگری را برای ورود پیدا کنند.

۵) احساس جاماندگی از بازار

احساس جاماندگی از صعودها و سودهای بازارهای مالی نیز یکی دیگر از مواردی است که در مبحث کنترل احساسات در ترید جای می گیرد. به عنوان مثال کنترل احساسات در ترید در این مورد به شما کمک می کند تا در روند صعودی بازار وارد هر سهم حبابی نشوید و در روند های نزولی بازار نیز هر سهام آینده داری را برای فروش نگذارید. یا مثلا به واسطه هجوم سرمایه گذاران به سمت بازار کریپتو و سودهایی که بیت کوین، اتریوم و سایر ارزهای دیجیتال داده اند، به بازار ارزهای دیجیتال ورود نکنیم در حالی که هیچ گونه دیدی نسبت به ریسک های این بازار نداریم!

به بیان دیگر احساس جاماندگی از بازار موجب می شود که تصمیمات ما محدودتر شود و بخواهیم خودمان را قانع کنیم که همچنان مثلا بیت کوین ۱۰۰ هزار دلاری ارزش خرید را دارد و این در حالی باشد که قیمت بیت کوین قدرت عبور مجدد از این سقف قیمتی را پیدا نکند و به سطوح ۶۰ یا ۷۰ هزار دلار بازگردد و ما متضرر شویم! این را در نظر داشته باشید که فرصت های سرمایه گذاری و خرید و فروش همواره در بازارهای مالی وجود دارند و اصلا نباید فکر کنیم که اگر فرصت سودآوری را از دست دادیم، دیگر فرصت مناسبی پیدا نخواهیم کرد و چرا از افرادی که سرمایه گذاری های پرسودی دارند عقب تر هستیم!

راهکارهای طلایی کنترل احساسات در ترید

1. ورزش کنید.
2. شما میزبان باشید.
3. تلفن ‌تان را کنار بگذارید.
4. با احساسات مقابله کنید.
5. طمع خود را سرکوب کنید.
6. کارها را تقسیم ‌بندی کنید.
7. مدیریت زمان را تمرین کنید.
8. اولویت ‌های خود را مرتب کنید.
9. زمانی برای استراحت در نظر بگیرید.
10. ضررها فرصتی برای یادگیری هستند.
11. ارزش زمان بیشتر از ارزش پول است.
12. برنامه ‌ریزی کنید و به آن وفادار بمانید.
13. منبع اصلی درآمد شما نباید از معاملات باشد.
14. ساعت ‌های خاصی برای انجام معاملات تعیین کنید.
15. برای یادگیری مطالب بیشتر، زمان مشخصی در نظر بگیرید.

نتیجه گیری و کلام آخر

وضعیت ذهنی و روانی معامله‌ گر تاثیر زیادی بر نتیجه معاملات و عملکرد او در بازار دارد. احساسات و غرایز انسانی به سادگی می ‌توانند عملکرد معامله‌ گر را تحت تاثیر قرار دهند و حتی بهترین استراتژی ‌ها و تحلیل ‌های معاملاتی را بی ‌اثر سازند. هر معامله‌ گری باید در نظر داشته باشد که چگونه احساسات خود را تشخیص دهد و در سریع‌ ترین زمان ممکن آن‌ ها را کنترل نماید. شما به عنوان معامله ‌گر همواره با چهار حس مخرب درگیر هستید و حتی اگر به سطح حرفه ‌ای معامله ‌گری هم دست یابید، باز هم با این چهار حس روبرو می شوید.

ترس/عصبی بودن : دلیل عمده ترس، تجارت بسیار بزرگ است. تجارت با اندازه نامناسب بی ثباتی را افزایش خواهد داد. موجب می شود که اگر تحت فشار قرار نگیرید که خطر ضررهای بزرگ تر از حد طبیعی را نداشته باشید، به میزان قابل قبولی که معمولا انجام نمی دهید، نخواهید رسید. مقصر دیگر ترس این است که شما در یک تجارت اشتباه هستید، بدین معنی که با برنامه تجارت شما متناسب نیست.

محکومیت/هیجان : محکومیت و هیجان احساساتی کلیدی هستند که قصد دارید آن ها را تغذیه کنید. این احساسات را باید در هر معامله ای که انجام می دهید، احساس کنید. محکومیت قطعه نهایی هر تجارت خوب است. چنانچه سطح هیجان یا محکومیتی ندارید، احتمال دارد که در تجارت مناسب خود نباشید. منظور ما از درست تجارت صحیح بر اساس برنامه تجارت شما است. معاملات خوب می توانند بازنده باشند همانطور که معاملات بد می توانند برنده باشند. ایده این است که تنها در معاملات خوب، برنده و باخت باشید. اطمینان از محکومیت در تجارت به اطمینان از این امر کمک خواهد کرد.

طمع/اعتماد به نفس بیش از حد : حرص را کنار بگذارید. حرص و طمع شما امکان دارد در نتیجه کار خوب باشد، اما چنانچه مواظب نباشید این امکان وجود دارد که بلغزید و در نهایت به سقوط کشیده خواهید شد. همیشه این را در نظر داشته باشید که از مکانیک تجارت مناسب استفاده می کنید. معامله شلخته در نتیجه اعتماد به نفس بیش از حد می تواند روند قوی را به پایان برساند.

همان طور که قول داده بودیم، همه راهکارهای کنترل احساسات در ترید را به به زبان ساده به شما یاد دادیم.

همچنین اگر دوست دارید بدانید معیارهای مهم برای خرید سهام در بورس ایران چیست، می توانید این مطلب را مطالعه نمایید.

اگر هم هرگونه سوالی در مورد نحوه کنترل احساسات در ترید در بازارهای مالی مختلف داشتید، میتوانید آن را در بخش نظرات عنوان کنید تا به آن پاسخ دهیم.

هیجان بورس به پایان رسید؟

بازار ها در سالی که گذشت با شرایط متفاوتی رو به رو بود. بازار بورس که پس از 2 سال رکود سنگین و سقوط شاخص کل از 89500 تومان در ابتدای زمستان 92 به حدود 61 هزار واحد رسیده بود، روند رو به رشد خود را آغاز کرد و با اجرای برجام به محدوده 80 هزار واحد رسید تا برای سال آینده نوید پر رونق ترین بازار سرمایه گذاری باشد. بازار مسکن نیز پس از 3 سال رکود و از جمله رکود شدید در سال 94، در اواخر سال سیگنال های آرامی از رونق نسبی را نشان داد تا سال آینده سال انتظار برای رونق تدریجی مسکن باشد. با این حال بازار ارز با افت و خیز نسبی سرانجام در محدوده 3400 تا 3450 تومان در اواخر سال تثبیت شد تا با اجرای وعده تک نرخی شدن ارز در سال آینده، چشم انداز سرمایه گذاری و سفته بازی در این بازار تیره باشد.

بورس از خواب زمستانی 2 ساله برخاست

ایمان مقدسیان - با همه فراز و فرود ها یک سال دیگر برای بورس به پایان رسید. سالی که آغاز و پایانش برای بورس پر هیجان بود، اول سال 94 با اعلام توافق سیاسی در لوزان همزمان شد، به این بهانه بورس رشد پر شتابی داشت، اما عرضه های پر حجم سرمایه گذاران حقوقی امان بازار را برید و پس از آن افت سهمگینی رخ داد.5 فروردین امسال شاخص 62885 بود که تا نیمه های فروردین این عدد به 70684 واحد رسید و سپس دوباره تا 62 هزار واحد پایین آمد، تا نوبت هیجان بورس به پایان رسید؟ به مذاکرات سرنوشت ساز تیر ماه رسید، این بار هم شاخص به بهانه مذاکرات رالی صعودی خود را آغاز کرد، اما این صعود دوامی نداشت تا این که پس از رسیدن به 69400 واحد، شاخص تا 61500 واحد افت کرد. در واقع سال 94 سال بیم و امید بود، از یکسو سهامداران با امیدواری به نتیجه مذاکرات هسته ای چشم داشتند و انتظارشان این بود که با رفع تحریم ها، تسهیل مبادلات مالی، بازشدن سوئیفت و افزایش فروش نفت شاهد رشد اقتصادی باشیم، از سویی دیگر واقعیت های بازار بیانگر این مسئله نبود، شرکت های بورسی با انبار های انباشته از کالا مواجه بودند، مشکلات هزینه مالی برخی شرکت ها را تا آستانه ورشکستگی پیش برده بود، بازار های جهانی هم یاری نمی کردند، قیمت نفت به پایین ترین حد چند سال گذشته رسیده بود فلزات هم با افت قیمت مواجه شده بودند. بنابراین سرمایه گذاران حقوقی با هوشیاری هر بار از این فرصت استفاده کردند تا با فروش سهام، کمبود نقدینگی خود را جبران کنند یا از سود بالا و کم ریسک سپرده های بانکی یا اوراق بهادار با درآمد ثابت استفاده کنند. زمستان اما برای بورس در سال 94، بهاری تاریخی بود، با اجرایی شدن برجام، آنچه را که بازار پیش از این به عنوان حدس و گمان می دید، تبدیل به واقعیت شد، هیئت های تجاری وارد ایران شدند و شرکت های ایرانی، از جمله بورسی ها، خواستار اروپایی پیدا کردند. خودروسازان که بیشترین سهم را از مشکلات دوره تحریم داشتند، پیشتاز رشد در دوره پسا تحریم شدند، شاخص از کف 61500 تا بیش از 80 هزار واحد رشد کرد. اگر از ابتدای سال نگاه کنیم، بازده بورس کمی بیش از بازده اوراق مشارکت بوده است، 27 درصد برای یک سال، اما اگر از ابتدای زمستان در نظر بگیریم، 30 درصد برای سه ماه، که بازده خیره کننده ای است، به ویژه در قیاس با سایر بازارها. برای سال آینده متغیر های قیمت نفت، نرخ بهره، قیمت جهانی فلزات و میزان تقاضای آن ها از جمله متغیر هایی است که بر وضعیت بورس اثرگذار است.

بارقه های امید پس از 3 سال رکود بخش مسکن

حبیب نیکجو-سال 94، همانند سال های 92 و 93، سال خوبی برای مسکن نبود. اگرچه در سال های قبل پروژه های نیمه تمام ساختمانی، بخش ساختمان را زنده نگه داشته بود، اما با گذشت زمان و عمیق تر شدن رکود دیگر خبری از نیمه تمام های ساختمانی هم نبود. این اتفاق سبب شد تا یکی از اشتغال زا ترین بخش های اقتصاد ایران به حاشیه برود. از یک طرف، به دلیل رکود در بازار ساخت و ساز، عرضه جدید به بازار روانه نمی شد و از طرف دیگر، به دلیل عدم وجود قدرت خرید، تقاضایی وجود نداشت. این اتفاق ها سبب گردید در ماه های اولیه سال 94، حجم معاملات مسکن به شدت کاهش پیدا کند. این اتفاق را می توان در داده های بانک مرکزی در مورد معاملات مسکن در تهران مشاهد کرد. در ماه های فروردین و اردیبهشت حجم معاملات مسکن 32 و 40 درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش پیدا کرد تا رکود در ساخت و ساز و نبود قدرت خرید در بخش معاملات خود نمایی کند. حتی امیدواری در مورد به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته ای نیز نتوانست جانی دوباره به معاملات بدهد و این کاهش حجم معاملات تا مرداد ادامه پیدا کرد. طرح های دولت در زمینه افزایش وام مسکن از طریق صندوق پس انداز هم به یک سال زمان نیاز داشت که به نتیجه برسد.هرچند که در مردادماه اندکی افزایش در معاملات دیده شد اما آنقدر زیاد نبود که بتوان به آن توجه جدی داشت. رکود در ماه های بعدی نیز کمابیش ادامه یافت و معاملات بیشتر به آپارتمان های کوچکی مربوط می شد که از مسیر پس انداز های خرد در دوره های گذشته صورت می پذیرفت. با این حال، از دی ماه اوضاع کمی فرق کرد. با به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته ای و افزایش امیدواری به آینده بازار، معاملات مسکن در دو ماه متوالی افزایش پیدا کرد. در این دوره، عده ای با پیش بینی افزایش قیمت در آینده نه چندان دور پا به این بازار گذاشتند و تقاضای سفته بازی و تقاضای عادی خود را روانه بازار کردند.با این حال در حوزه قیمت، سال 94 سالی آرام را پشت سر گذاشت. به گونه ای که حجم پایین معاملات سبب گردید قیمت ها تغییر خاصی نکند و بیش از این که به متغیر های بازاری متکی باشد، به چانه زنی های فردی تکیه کند. با این حال، به نظر می رسد در سال آینده با فرارسیدن سررسید وام های صندوق پس انداز یکم و افزایش امیدواری ها شاهد رونق گرفتن بازار مسکن در مورد آپارتمان های نقلی باشیم. اتفاقی که احتمالا از نیمه دوم سال آینده شدت خواهد گرفت.

افت و خیز نسبی دلار در سال پر تلاطم هسته ای

محمد حقگو-سال 94 را باید سال تاثیرپذیری متعدد نرخ دلار از اتفاقات جهانی پیرامون اقتصاد ایران از قبیل مذاکرات هسته ای و قیمت نفت دانست. ابتدای سال بود که خبر توافق بر سر راه حل های هسته ای، موجی از شادی را در کشور ایجاد کرد. به طوری که نرخ دلار در پی فزونی یافتن فروش از خرید در بازار، از 3300 تومان به 3200 تومان کاهش یافت. اما در ادامه، این رقم تحت تاثیرعواملی از قبیل انتظار فعالان در خصوص رصد برآیند واکنش های داخلی و نهایی نبودن توافق، تلاش بانک مرکزی برای تثبیت و مدیریت هدفمند بازار و نیز جدی تر شدن اجرای بخشنامه بانک مرکزی برای جلوگیری از فعالیت دلالان ارزی، ضمن افزایش 100 تومانی، به حدود 3320 تومان در انتهای بهار امسال رسید. اما در اولین ماه تابستان پس از توافق هسته ای نرخ ارز به کمترین میزان بعد از رقم ابتدای سال یعنی حدود 3220 تومان رسید. پس از آن بود که طبق آن چه که پیش خور کردن کاهش نرخ ارز تا آن هنگام عنوان می شد این نرخ کاهش بیشتری به خود ندید و از سوی دیگر در پی افزایش تقاضای فصلی، خروج آرام اقتصاد از حالت انتظاری، تقاضای ارز حجاج، اولتیماتوم بانک مرکزی برای تشدید مبارزه با صرافی های غیر مجاز، دلار مسیر صعودی را پیمود و در نیمه شهریورماه، خود را در کانال 3400 تومان تثبیت کرد. نیمه مهرماه، همزمان با روند صعودی نرخ ارز، خبر هایی مبنی بر ورود چند ساعته نرخ ارز به کانال 3500 تومان منتشر شد. نرخی که از دی ماه 93 بی سابقه بود. پس از آن بود که علیرغم تصویب برجام در مجلس، که چند وقتی تب دلار را آرام کرد، عواملی از قبیل کاهش قیمت نفت به زیر 30دلار، این ارز را از مرز 3600 تومان نیز رد کرد و در مسیر 3700 تومان قرار داد. در این میان، البته بسته شدن پرونده ایران در آژانس و خوش بینی به رفع تحریم ها تا حدی ترمز افزایش بی رویه نرخ ارز را کشید. در فصل زمستان، تا قبل از توافق هسته ای افزایش تقاضای ارز مسافرتی و انتشار خبر هایی منفی از آمریکا در خصوص برجام، سبب شد تا قیمت ارز در بازار افزایش پیدا کرده و حتی 3700 تومان را نیز رد کند. اما آغاز اجرای برجام از نرخ دلار کاست. در ادامه اگر چه مسئولان بانک مرکزی اعلام کردند که دلیلی برای کاهش نرخ ارز وجود ندارد، اما سخنان رئیس جمهور در مجمع عمومی بانک مرکزی مبنی بر لزوم کاهش نرخ ارز، میخ نهایی را بر تابوت افزایش نرخ دلار در امسال کوبید. به طوری که این ارز در پایان سال به زیر 3420 تومان رسید که معادل قیمت انتهای سال 93 بود.